Terug naar het overzicht

De impact van prestatiedruk

Stress to impress. Oftewel: prestatiedruk. Ik denk dat we het allemaal wel kennen. Of je het nu wil toegeven of niet. En dat komt vooral door: school. Maar vergeet je thuissituatie niet. Om eerlijk te zijn: op onze leeftijd moet je flink wat balletjes hoog houden. Gezellig doen met je vrienden, thuis niet chagrijnig zijn, goed presteren op school. Noem maar op. Maar wat is nu de impact van prestatiedruk? En hoe houd je dan alle balletjes in de lucht, zonder zelf om te vallen?

De jeugd van tegenwoordig

We zouden ons niet zo moeten aanstellen. Vroeger was alles beter, dus we hebben geen klagen. Dat zou ik niet willen zeggen. Want ja, sommige dingen moet je gewoon gedaan hebben in je puberteit, toch?! Maar toch ervaren heel veel jongeren prestatiedruk, zo’n 70%. Nou, ik vind dit heel veel. Hoe komt dat toch? Denk bijvoorbeeld aan school of studie, je bijbaan, je ouders, vrienden. Maar ligt het ook niet een klein beetje aan onszelf?

Jezelf

Prestatiedruk opgelegd krijgen, vanuit jezelf. Kijk, dat gaat nooit automatisch. Want school is er niet om jouw prestatiedruk te bezorgen, en je ouders ook niet. Maar ik denk dat het langzamerhand gebeurt. Ze worden ook wel verwachtingen vanuit jezelf genoemd. Je ervaart prestatiedruk als je – voor jouw gevoel – niet aan je persoonlijke verwachtingen kunt voldoen. Stel dat je een opleiding heb gekozen die toch niet zo goed bij je blijkt te passen. Dat geeft je stress. Want het gaat helemaal niet zoals gepland. Alles lijkt wel voor niets. Je ziet alleen maar de negatieve gevolgen, de negatieve impact. Ik wil wel zeggen dat prestatiedruk door iedereen anders wordt ervaren. Het verschilt per persoon hoeveel druk je ervaart en waardoor dit komt. Wat voor de één een belangrijke oorzaak van prestatiedruk is, is voor een ander minder belangrijk.

Impact

Je bent snel geprikkeld. Je bent snel geïrriteerd. Je slaapt slecht. Je hebt weinig ontspanning. Je hebt weinig energie. Je kunt je niet concentreren. Je hebt geen plezier meer in school en werk. Je be- Oké, ik denk dat je het wel begrijpt. Allemaal gevolgen van de impact van prestatiedruk. Want die is er zeker. Maar om tegenover jezelf toe te geven dat je misschien gevoelig bent voor prestatiedruk, dat wil bijna niemand. En ik zelf ook niet. Maar op een gegeven moment begin je het wel te merken. Nou ja, ik ga niet meer symptonen opnoemen, want je kunt het allemaal vinden op Google. Maar wat ik wil zeggen, is dat de impact heel groot is. Ook al heb je het zelf niet door. Tot er een punt komt, waarop het niet langer lukt om alle balletjes hoog te houden.

Balletjes hooghouden

Nee, nu doel ik niet op Lieke Martens of Frenkie de Jong. Goeie spelers trouwens. Maar nu weer even focussen. Want zoals je in de inleiding al kon lezen: we moeten veel balletjes hooghouden. Soms vraag ik me af of het er niet te veel zijn. Dat verschilt natuurlijk weer per persoon, maar hoe houd je nu alle balletjes in de lucht en blijf je in balans?

Praat 

Misschien een beetje te cliché. Maar echt. Door je problemen met anderen te delen, zie je het vanuit een ander perspectief. Je kunt ook in gesprek gaan met degenen van wie je druk ervaart, als dat mogelijk is natuurlijk. Zo kun je samen tot oplossingen komen. En misschien hebben je vrienden er ook wel last van. Dan kun je er samen over praten.
Ik hoop van harte dat het niet nodig is om balletjes te laten vallen. Ik vind het altijd raar om mezelf voor te stellen als zo’n jonglerende, balancerende clown. Maar doe het toch maar even. Want dat kun je natuurlijk niet de rest van je leven doen. Daarom is het heel belangrijk om rust te nemen. Dan hoef je geen balletjes te laten vallen. Je hoeft ze minder hoog op te gooien, minder inspanning te leveren. Maar goed, ik ben geen psycholoog.

Wat nu?

Waar ik mee af wil sluiten is een korte conclusie: heel veel jongeren ervaren prestatiedruk. Weet dus dat je niet de enige bent. Deze druk ontstaat op veel verschillende manieren, maar het heeft zeker impact. Om zo’n grote impact te voorkomen, heb je een beetje zelfinzicht nodig. In deze tijd van je leven komt er nu eenmaal veel op je af. Probeer daarom een afweging te maken tussen socializen en me-time. Daar word je vanzelf steeds handiger in. En praat er alsjeblieft over. Nu we het daar toch over hebben. Ik moet gaan. Afspraak met de psycholoog over mijn prestatiedruk. Want ook ik behoor (denk het wel) tot die 70%!